Thursday, October 26, 2006

ग्रेट ऑरेंज टीप (Great Orange Tip)

या फुलपाखराचे नाव आहे ग्रेट ऑरेंज टीप आणि जवळपास संपूर्ण भारतभर आपल्याला ते दिसू शकते. शहरातल्या बागांमधील फुलझाडांवर ज्यामधे खूप मध असतो, अशा ठिकाणीसुद्धा आपल्याला हे फुलपाखरू बघायला मिळते. हे फुलपाखरू अतिशय जलद उडते, तसेच उडतानासुद्धा उंचावरून उडत असते. त्यामुळे याचे निरीक्षण करणे किंवा छायाचित्रण करणे खूपच अवघड असते. या फुलपाख्रराचे रंग खूप उठावदार आणि आकर्षक असतात. पण हे फुलपाखरू सहसा पंख उघडून बसत नाही त्यामुळे त्याचे हे छान रंग फक्त आपल्याला उडताना दिसतात.

हे फुलपाखरू जर फुलांतील मध पीत असेल अथवा कोवळ्या उन्हात उन खात बसलेले असेल तरच याचे छायाचित्र मिळू शकते. सहसा हे फुलपाखरू एकाच ठिकाणी, एकाच प्रकार्च्या फुलांना वारंवार भेटी देते. त्यामुळे या झाडाच्या आसपास दबा धरून बसले तर याचे चांगले छायाचित्र मिळू शकते मात्र तुमच्या जराशा हालचालीनेसुद्धा ते लांब उडून परत काही त्या झाडाकडे फिरकत नाही.

हे फुलपाखरू या जातीच्या फुलपाखरांंअध्ये आकाराने सर्वात मोठे आहे. तसेच सर्वात जलद आणि जास्त उडणाऱ्या फुलपाखरांपैकी सुद्धा एक आहे. या फुलपाखराच्या वरच्या बाजूने पंख पांढरेशुभ्र असतात आणि वरच्या पंखांची टोके ही गडद भगव्या रंगाची असतात. हे भगव्या आणि पांढर्या रंगाचे मिश्रण लांबून उडताना अतिशय ऊठावदार दिसते. या त्याच्या रंगामूळेच त्याचे नाव "ग्रेट ऑरेंज टीप" पडले आहे आणि यामूळेच ते चटकन ऒळखता येते. पंखाच्या खालची बाजू मात्र एकदम वाळक्या आणि सुक्या पानासारखी दिसते. सुकलेल्या पानावर जसे डाग, शीरा असतात तशीच नक्षी यावर असते. त्यामुळे लांबून सहसा हे फुलपाखरू बसलेले आहे हे लक्षात येत नाही. आपल्या भक्षकांपासून स्वत:चे संरक्षण करण्याची याची हुकमी पद्धत आहे.

या फुलपाखराची मादी उडता उडता पानाच्या टोकावर किंवा फांदीवर अंडे टाकते. या फांदीवर नवीन आलेले कोवळे पान आणि हे अंडे एकदव सारखे दिसते. या अंडयाचा आकार एखाद्या बाटलीसारखा आणि रंग पिवळट हिरवा असतो. यांची अळी ही हिरव्या रंगाची असते आणि ती कायम पानाच्या खाली राहाते. या सवयीमुळे आणि रंगामुळे तीचा बचाव सहज होतो. यांचा कोष हा हिरव्या रंगाचा किंवा मातकट पिवळ्या रंगाचा आणि ज्या पार्श्वभागावर होतो त्यावर अवलंबून असतो. या कोषाचा रंग अळी कशी काय ठरवते हे कोडे मात्र अजूनही उलगडलेले नाही.

No comments: